FOOD2020 II

Toekomstoffensief Foodsector

In april 2018 heeft de stuurgroep INTERREG VA/EDR de tweede fase van het door het Deutsche Institut für Lebensmitteltechnik e.V. (DIL) uit Quakenbrück geïnitieerde project FOOD2020 met een budget van 4,4 miljoen euro goedgekeurd. Het project omvat verschillende subsidiemogelijkheden voor ondernemingen en organisaties in de grensregio. GIQS is een van zeven regionale projectpartners van het DIL en is verantwoordelijk voor de regio Noordrijn-Westfalen.

FOOD2020 bereidt de foodsector in de Nederlandse-Duitse grensregio voor op het jaar 2020. FOOD2020 faciliteert grensoverschrijdende samenwerking tussen bedrijven met experts en praktijkgerichte onderzoeksfaciliteiten om technologietransfer en innovatieontwikkeling bij bedrijven te stimuleren. Het doel van FOOD2020 fase II is om samen met de ondernemingen te reageren op de bestaande en toekomstige sociale en maatschappelijke uitdagingen van de sector. De onderwerpen waaraan gewerkt worden, zijn “Voedselzekerheid”, “Duurzame levensmiddelen”, “Voedselveiligheid”, “Gezonde levensmiddelen” en “Sociale innovatie”.

Er zijn initiatieven gepland om gekwalificeerde medewerkers te werven én te behouden om zo de economische stabiliteit van de foodindustrie in de regio te waarborgen. Zo worden binnen FOOD2020 activiteiten geïnitieerd om het dreigende tekort aan vakmensen tegen te gaan. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor het trainen van medewerkers, maar ook de werving van nieuwe werknemers voor de foodsector in de grensregio is van groot belang. Het doel is om gefaseerd en geleidelijk een model op te bouwen voor een toekomstbestendige foodindustrie in de INTERREG VA-regio.

In FOOD2020 fase II zullen de succesvolle activiteiten uit FOOD2020 fase I worden voortgezet. Vooral de positieve resultaten van de innovatieprojecten over de thema’s product- en procesinnovatie, zoals duurzaamheid, hebben laten zien dat positieve impulsen MKB’s helpen, eminente en belangrijke resultaten voor de toekomst te behalen. Succesvolle haalbaarheidsstudies uit fase I leveren voor fase II ideeën op voor nieuwe innovatieprojecten.

Verdere informatie is te vinden op de Projektwebsite en de social media profielen van FOOD2020 op Twitter, Youtube, LinkedIn en Xing.

Innovatieprojecten en ondersteunende activiteiten

Door de behaalde successen in Fase I van FOOD2020 en de diversiteit aan voorstellen vanuit de MKB’s uit de productregio zal in Fase II het accent liggen op innovatieprojecten: Geplant is de doorvoering van vijf grensoverschrijdende innovatieprojecten (ca. 270.000 euro budget per project) en 14 innovatieprojecten light (ca. 135.000 euro budget per project) op het programma. De MKB’s uit de projectregio krijgen een subsidie van 50 %. Onderzoeksinstellingen kunnen op een hogere subsidiepercentage rekenen.

Als aanvulling op de innovatieprojecten zijn er ook in fase II ondersteunende activiteiten benoemd. Enerzijds worden seminars en evenementen gehouden over bijscholing en het veiligstellen van jong talent, waarbij over actuele en relevante kwesties in de sector wordt onderwezen. Anderzijds worden ondersteunende activiteiten gepland waarbij niet alleen de nadruk ligt op het informeren over nieuwe technologieën en nieuwe uitgangspunten voor bestaande en toekomstige uitdagingen. Er worden thematische Denktanks ingesteld die in kleine groepen tijdens meerdere sessies bij elkaar komen. Deze groepen bestaan uit vertegenwoordigers van bedrijven en externe experts op het gebied van kennis en onderzoek. Met behulp van dit creatieve format moeten nieuwe concepten, business cases en uitgangspunten voor maatschappelijke uitdagingen worden uitgewerkt die de ondernemingen in hun bedrijven kunnen toepassen. MKB’s die deelnemen aan de interactieve workshops kunnen financiële ondersteuning krijgen voor hun personele inzet.

Gepland zijn tien seminars met gemiddeld tien deelnemers van minimaal zeven verschillende deelnemende bedrijven en zeven Denktanks met gemiddeld vier deelnemende bedrijven.

Innovatieprojecten (mede)ondersteund door GIQS

Flambéeren is een meesterwerk van de voedselbereiding door het karamelliseren van gegrilde gerechten. Flambéeren in zijn eenvoudigste vorm is het gieten van sterke of zuivere alcohol over het te flamberen voedsel en het ontsteken ervan met behulp van een ontstekingsbron. De alcohol, die zich eerder heeft verspreid op het oppervlak van het te ontvlammen voedsel, ontbrandt en brandt af met een relatief koele vlam. Het nadeel van deze methode is dat het een bron van gevaar voor deflagratie is en dat noch de alcohol, noch de dosering, noch de verspreiding van de vlammen precies kan worden gecontroleerd, zodat de procedure veel oefening en ervaring vergt.

Het doel van het project Burning Bernd is om een brandbare ketchup te produceren die met behulp van een tweekamersysteem direct uit de fles kan worden gekarameliseerd en gedoseerd. Op deze manier kan de smaak van het gegrilde product worden verhoogd en tegelijkertijd het risico op ongelukken aanzienlijk worden verminderd.

GIQS is de leidende regionale partner van FOOD2020 in dit project.

Looptijd: 11/2018 – 07/2020

Partners (mede) begeleid door GIQS: Robert Meyer Catering GmbH (Gronau); Smart Material Printing B.V. (Glanerbrug)

In het Cook.3D project wordt een “keukenrobot” ontwikkeld die naast de geïndividualiseerde additieve vervaardiging (in de volksmond 3D-printen) van pasteus voedsel ook de bereiding ervan overneemt. Op dit moment is dit een proces in twee stappen, en zelfs de eerste stap is vaak onvoldoende succesvol voor individuele voedingsmiddelen. Door wiskundige modellering van de pasteuze stof en de iteratieve en interactieve, software gestuurde terugkoppeling van sensorgegevens wordt een nieuwe kwaliteit en generaliseerbare toepassing op elke pasteuze stof bereikt. Hiervoor worden de parameters viscositeit, druk, temperatuur, druksnelheid, mondstukdiameter en -geometrie, layerhoogte en drukpad opgenomen in de wiskundige modellering en de softwarebesturing.

Het resultaat is een prototype van een keukenrobot met geïntegreerd 3D-printproces voor de automatische creatie van geïndividualiseerde voedingsproducten.

GIQS is de leidende regionale partner van FOOD2020 in dit project.

Looptijd: 11/2018 – 08/2020

Partners (mede) begeleid door GIQS: Hogeschool Ruhr West (Bottrop), VormVrij.3D (Afferden), EAS GmbH (Rheinberg), Progress Events (Groningen)

In Duitsland en Nederland heeft 6 procent van de bevolking last van voedselallergieën en 50 procent daarvan heeft last van fruitallergieën – en de trend is stijgend onder jongeren. Tot nu toe is, afgezien van de consumptie van oude rassen of volledige onthouding, alleen de desensibilisatie succesvol geweest, met wisselend succes. Voor de getroffenen wordt de huidige situatie vaak geassocieerd met aanzienlijke verliezen in termen van levenskwaliteit en gezonde voeding.

Daarom heeft het AllerGoFree project tot doel een methode te ontwikkelen om allergenen in fruit te verminderen. De kern van het proces is een drukproces voor de behandeling van fruit met kooldioxide. De verrijking van de vruchten met gasvormig koolstofdioxide leidt tot de hydrolyse van de allergenen, omdat ze in water oplosbaar zijn. Als bijwerking worden de vruchten zoeter.

GIQS is de leidende regionale partner van FOOD2020 in dit project.

Looptijd: 11/2018 – 07/2020

Partners (mede) begeleid door GIQS: Smart Material Printing B.V. (Glanerbrug), Hautärztliche Gemeinschaftspraxis Petri/Möcklinghoff (Ahaus), TM Bolz GmbH (Gronau)

Het project heeft tot doel een nieuwe methode te implementeren voor de lokale productie van natuurlijke aroma’s uit bijproducten van de voedingsindustrie.

Er is een bron van natuurlijk carboxylzuur uit een bijproductstroom van de voedingsindustrie en een natuurlijke bron van geselecteerde alcohol geïdentificeerd. Deze twee grondstoffen zullen worden gecombineerd met een speciale technologie, waarmee een bekende natuurlijke aromastof in een duurzaam proces kan worden geproduceerd. Op deze manier kunnen de principes van het recyclingmanagement worden geïmplementeerd en kan de CO2-uitstoot worden verminderd.

In het project Circular Flavours zal de technologie worden opgeschaald en zullen monsters worden geproduceerd die kunnen worden getest op zuiverheid, natuurlijke oorsprong en markttoepassingen. Het uiteindelijke doel van het project is om de berekende marktprijs en de zuiverheid van de geproduceerde smaken te valideren.

GIQS is een van de twee begeleidende FOOD2020 regionale partners in dit project.

Looptijd: 07/2019 – 09/2020

Partners begeleid door GIQS: Axxence Aromatic GmbH (Emmerich)

Er zijn duizenden zaadvariëteiten voor elk gewas en talloze verschillend gestructureerde bedrijven. Een op de vier oogsten is armer of mislukt. Er zijn gewoonweg te veel parameters die het succes bepalen. Dit probleem moet in het project worden aangepakt. Het doel is om het optimale zaad voor bedrijven te selecteren, de hoeveelheid benodigde middelen en werk te minimaliseren en de opbrengst te maximaliseren. Het doel is om de omzet met 25 procent te verhogen; dit betekent dat een gemiddeld bedrijf een extra omzet van ongeveer 100.000 euro per oogst kan verwachten en tegelijkertijd duurzamer kan werken.

Het eerste doel is om alle relevante gegevens te verzamelen. Sensoren zullen worden gebruikt om 20 verschillende milieuparameters te meten en gedetailleerde landbouwinformatie zal worden verzameld met behulp van vragenlijsten, foto’s, lokale weers-/voorspellingsgegevens, geolokalisatie en tuinbouwgegevens over afzonderlijke gewassen. Deze gegevens worden vervolgens geanalyseerd om AI-modellen te creëren. Deze modellen zullen worden gebruikt om de beste zaden voor elk bedrijf te selecteren en elke boer via een mobiele app in real time gepersonaliseerde leveringsaanbevelingen te geven.

GIQS is een van de drie begeleidende FOOD2020 regionale partners in dit project.

Looptijd: 04/2019 – 03/2021

Partners begeleid door GIQS: ISIS IC GmbH (Wesel)

De kwaliteit van wijn wordt grotendeels bepaald tijdens het gistingsproces in cisternen of autoclaven. Het proces moet nauwlettend worden gevolgd om de kwaliteit te controleren en eventuele corrigerende maatregelen vast te stellen. De te verzamelen informatie heeft betrekking op het fermentatieproces, dat een goede indicatie moet geven van het eindproduct. De overeenkomstige metingen worden meestal uitgevoerd in het laboratorium, met mogelijke manuele fouten en aanzienlijke tijdsvertragingen. Dit is een ondoeltreffende procedure die de algemene kwaliteit van het product vermindert, tot aanzienlijke verliezen kan leiden, de tijd die nodig is om het product op de markt te brengen kan verlengen en een ernstige belemmering vormt voor de behandeling van de eindklant.

Een veel betere oplossing zou zijn om real-time metingen te doen van de gevoelige parameters die de evolutie van het wijnbereidingsproces voorspellen en zo de kwaliteit van het eindproduct te verbeteren door de kosten te minimaliseren en het risico te verkleinen dat een deel van de productie verloren gaat. Een dergelijk systeem zal binnen het project worden ontwikkeld. Het doel van dit innovatieproject is het ontwikkelen en demonstreren van een prototype van een monitoringplatform voor de controle van het gistingsproces van wijn.

GIQS is een van de drie begeleidende FOOD2020 regionale partners in dit project.

Looptijd: 10/2018 – 07/2020

Partners begeleid door GIQS: ISIS IC GmbH (Wesel)

Projectpartners

Het project heeft een looptijd van tweeëneenhalf jaar. Het wordt gecoördineerd door DIL en zal samen met zeven partners uit het Nederlands-Duitse grensgebied worden uitgevoerd. De projectpartners aan de Duitse kant zijn FPI (Food Processing Initiative e.V.) en GIQS. In Nederland zijn de ontwikkelingsmaatschappijen N.V. NOM (Investerings- en ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland), TCNN (TechnologieCentrum Noord-Nederland), Oost NL (Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland), LIOF (Limburgse Ontwikkelings- en Investeringsmaatschappij) alsmede BOM (Brabantse Ontwikkelings Maatschappij) bij het project betrokken.

Geldgevers

FOOD2020 fase II wordt in het kader van het INTERREG V A-Programma Deutschland-Nederland met middelen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), het Ministerium für Bundes- und Europaangelegenheiten und regionale Entwicklung Nedersaksen, het Ministerium für Wirtschaft, Innovation, Digitalisierung und Energie Noordrijn-Westfalen, het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken en Klimaat alsmede de provincies Drenthe, Fryslân, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant en Overijssel ondersteund. De Eems Dollard Regio begeleidt het programmamanagement.

  • Subsidieprogramma: INTERREG V A
  • Looptijd: 07/18 - 06/22
  • Budget: 4,4 mln. Euro
  • Partners: GIQS + 7